Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών

Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ), το οποίο ιδρύθηκε το 1842, είναι το αρχαιότερο ερευνητικό κέντρο στην Ελλάδα. Είναι ένας δημόσιος φορέας, ο οποίος λειτουργεί υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Το Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ), το οποίο ιδρύθηκε το 1846, είναι ένα από τα τρία Ινστιτούτα του ΕΑΑ. Οι κύριες δραστηριότητες του ΙΕΠΒΑ εστιάζουν: (α) στην μετεωρολογία και υδρολογία, (β) στο ατμοσφαιρικό περιβάλλον, (γ) στο κλίμα και στην κλιματική αλλαγή, και (δ) στην ενέργεια.

Η επιστημονική μονάδα METEO, αποτελώντας βασικό πυλώνα του ΙΕΠΒΑ, διαθέτει σημαντική εμπειρία και τεχνική κατάρτιση: (α) στην επιχειρησιακή πρόγνωση του καιρού, σε βραχυπρόθεσμη και μηνιαία κλίμακα, με τη χρήση αριθμητικών ατμοσφαιρικών μοντέλων, δίνοντας έμφαση σε έντονα καιρικά φαινόμενα (π.χ. καύσωνες), (β) στην επιχειρησιακή λειτουργία δικτύων παρακολούθησης υδρομετεωρολογικών παραμέτρων, (γ) στην επιχειρησιακή καταγραφή έντονων καιρικών φαινομένων που συνδέονται με φυσικές καταστροφές και στη μελέτη των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων αυτών, και (δ) στη μελέτη των κλιματικών μεταβολών και τάσεων στο παρελθόν και στο μέλλον και στην εκτίμηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία. Η ερευνητική μονάδα METEO λειτουργεί επιχειρησιακά:

• Το πυκνότερο δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών στην Ελλάδα (430, Ιούλιος 2020, http://stratus.meteo.noa.gr/front).
• Το σύστημα ανίχνευσης κεραυνικής δραστηριότητας ΖΕΥΣ, το οποίο διαθέτει αισθητήρες σε Ευρώπη και Μεσόγειο (http://www.meteo.gr/thunders.cfm ).
• Υψηλής χωρικής ανάλυσης προγνωστικά συστήματα (καιρού, κυματισμού θάλασσών, υπεριώδους ακτινοβολίας, μεταφοράς σκόνης, καταιγίδων, εξάπλωσης πυρκαγιάς κ.α.) για την Ελλάδα και την Ευρώπη (https://meteo.gr/meteomaps/).
• Ένα σύστημα παροχής δορυφορικών προϊόντων που σχετίζονται με τον καιρό (πιθανότητα βροχόπτωσης, ύψος και πάχος νεφών, παρακολούθηση καταιγίδων κ.α.)
• Συστήματα “crowdsourcing” για την αναφορά έντονων καιρικών φαινομένων.
• Συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για έντονα καιρικά φαινόμενα συμπεριλαμβανομένων δασικών πυρκαγιών.
• Βάσεις δεδομένων για την καταγραφή φυσικών καταστροφών που συνδέονται με τον καιρό, την ανάλυση των σχετικών επιπτώσεων και την αξιολόγηση της τρωτότητας περιοχών (http://www.meteo.gr/weather_cases.cfm).
• Κλιματικές υπηρεσίες (https://meteo.gr/climate/).
• Εκπαιδευτικά προγράμματα στον τομέα της μετεωρολογίας, του κλίματος και των έντονων καιρικών φαινομένων που συνδέονται με φυσικές καταστροφές.

Οι επιστήμονες του ΜΕΤΕΟ έχουνε συμμετάσχει ενεργά σε Ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότης έρευνας FP6, FP7, HORIZON 2020, INTERREG και LIFE σε θεματικές ενότητας οι οποίες περιλαμβάνουν την βιώσιμη ανάπτυξη, την αριθμητική πρόγνωση του καιρού, τη διαχείριση υδάτινων πόρων, την κλιματική αλλαγή, τις φυσικές καταστροφές, την ανάπτυξη έγκαιρων συστημάτων προειδοποίησης και την τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας. Επιπλέον, για την πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση του ευρύ κοινού, η επιστημονική μονάδα METEO έχει αναπτύξει και λειτουργεί επιχειρησιακά την ιστοσελίδα www.meteo.gr, την οποία επισκέπτονται καθημερινά περισσότεροι από 350.000 χρήστες. Μέσω της ιστοσελίδας παρέχονται παρατηρήσεις και προγνώσεις καιρού, καθώς και προειδοποιήσεις για έντονα καιρικά φαινόμενα, αλλά και πληροφορίες και επεξηγηματικά άρθρα σχετικά με τον καιρό και το κλίμα. Τέλος, για την εκπαίδευση του ευρύ κοινού, η εκπαιδευτική ομάδα του METEO έχει αναπτύξει από το 2016 μια σειρά από εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (https://www.meteo.gr/perianemon.cfm), διαδραστικές μετεωρολογικές εκθέσεις και παρουσιάσεις για ενηλίκους.